Câu hỏi số 1: Câu hỏi đầu tiên mà Linh thường rất tò mò khi nói chuyện với một người vừa là doanh nhân vừa làm mẹ là: Đau và đáng. Nghĩa là có những thứ mình làm nó rất “đau”, nhưng sau đó nó đáng. Không biết với Trinh, khi là người mẹ, có những khoảnh khắc nào mà nó đau và đáng không?

Em thấy là không chỉ đau về thể xác, mà còn có những nỗi đau về tâm lý nữa. Nhất là khi con mình cấp cứu, bệnh, hoặc có những tình huống mình phải cân đo đong đếm và đấu tranh tổn thương trong gia đình để nuôi dạy một đứa trẻ. Đó là những lúc đau, nhưng có đáng hay không thì, nếu em tái sinh một ngàn lần trong cuộc đời này, và em có thể chọn, em vẫn muốn chọn làm mẹ. Vì em thấy đó là điều đáng nhất trên đời. Em sinh ra là để làm một người mẹ.

Câu hỏi số 2: Ok, quan điểm này. Thật sự nó ngược với Linh. Bởi vì khi còn trẻ, Linh không bao giờ muốn có con. Đến khi khoảng ba mươi mấy, gần 35 tuổi, lúc đó cơ thể và hóc môn mới phát sinh thêm, Linh mới thấy hơi thèm có một đứa con. Lúc đó mới bắt đầu nghĩ, nếu muốn có con thì nên cưới, cưới rồi thì có con. Cho nên Linh hỏi, với Trinh, mình đã thích bé từ khi còn trẻ hay sao? Và lý do vì sao mình thích bé?

Tại vì em nghĩ đứa trẻ đại diện cho một sự gắn kết gia đình. Em lớn lên trong một xóm, trong một nhà mà ba thế hệ ở chung. Thí dụ, một mảnh đất sẽ chia ra những nhà nhỏ: ông bà nội ở một nhà, rồi cô, dì, chú, bác, ba mẹ ở nhà khác. Tụi em có nhiều thời gian lớn lên và chơi với các anh chị em họ, hàng xóm.

Em nhận ra là gia đình đông rất ồn, nhưng rất vui. Mình học được nhiều bài học về cuộc sống, và mấy đứa nhỏ nó đại diện cho sự hàn gắn, giống như thiên sứ vậy. Chúng dạy cho mình rất nhiều thứ: sự tò mò, kiên nhẫn, sự hy sinh. Em cũng khao khát có riêng cho mình một đứa trẻ, vì em nghĩ rằng tất cả mọi thứ của em cũng có thể mất đi: danh tiếng, sự nghiệp, thậm chí chồng, nhưng một em bé, con của mình, mãi mãi là của mình.

Linh nghe điều này rất có lý. Khi còn trẻ, Linh chỉ có mình và mẹ, nên không biết trải nghiệm gia đình đông người, ồn mà vui. Đó là chưa biết. Bây giờ có hai đứa nhỏ ở nhà, Linh mới hiểu và thấy được niềm vui đó.

Câu hỏi số 3: Trinh muốn có con từ khi mình còn trẻ, còn Linh đến 35 tuổi mới muốn có con. Khi có con ở độ tuổi 38, 39, 40, Linh thấy bình thường. Với cộng đồng bạn của Linh, sinh con ở tuổi đó cũng không có gì lạ. Nhưng Linh biết ở Việt Nam, sinh con lúc 38 tuổi thì hơi trễ. Thì với Trinh, hình như là 35 tuổi cũng bị người ta hơi đánh giá là cũng hơi trễ. Không biết là lý do vì sao Trinh đã chờ tới khi 35 tuổi dù mình biết là từ khi còn trẻ mình muốn có con?

Dạ, em thấy hình như là nếu mình trên 30 tuổi thì ở trong cái tờ giấy sinh cũng đã ghi sản phụ cao tuổi rồi đó. Em thấy cũng tổn thương lắm 😀. Nhưng mà, không sao hết, vì muốn là một chuyện, còn có hay không là chuyện khác.

Em có thể muốn cả một quãng đường từ 20 tuổi cho đến 30, nhưng mà em chưa có chồng, chưa có điều kiện vững chắc, chưa có một sự nghiệp nào ổn định. Dù em có đi làm thoải mái thì ở nhà vẫn phải có sự dư giả vật chất, người hỗ trợ. Để nuôi dạy một đứa trẻ cần có nhiều điều kiện. Em chưa có cái đó, thì đó là điều kiện tiên quyết chứ không phải là tuổi của em.

Nên em đã nán lại để có thể trải nghiệm. Nhưng chuyện em khao khát có một đứa trẻ không đồng nghĩa với việc em có thể có ngay. Cho đến năm 35 tuổi em vẫn chưa phải là người quyết định chuyện có một đứa trẻ hay không. Em vẫn muốn, nhưng chuyện em “thả” hay đi tìm một đứa trẻ còn phải có hồi đáp từ sự may mắn. May mắn thay em vừa kết hôn xong là có em bé ngay luôn. Lúc đó, em đã nghĩ đây là thời điểm đúng rồi.

Mình có thể không quyết định từ bỏ sự nghiệp, nhưng mình cũng phải đưa ra sự lựa chọn. Khi biết mình có bầu thì nghĩa là 2 năm tiếp theo mình phải lùi lại, không còn xông pha ra bên ngoài nữa. Một năm mình có bầu, một năm còn lại là năm đầu tiên của em bé.

Mình phải dành rất nhiều tâm sức, phải giảm đi ít nhất 50% tham vọng của mình hoặc là sự nghiệp của mình. Mình có làm được không? Em cảm thấy lúc đó em tự tin hơn lúc 20 tuổi. Em sẵn sàng trở thành một người nội trợ cũng được, sẵn sàng lui lại hoàn toàn, có thể đánh đổi cả sự nghiệp của mình để chăm sóc cho một chương mới của cuộc đời.

Em nghĩ "sẵn sàng" quan trọng hơn tuổi tác. Già, trẻ, có nỗ lực hay không, còn phụ thuộc sự may mắn của mình. Chỉ khi nào mình sẵn sàng thì mình sẽ tìm và theo đuổi điều đó.

Đúng là quyết định có con đến từ sự sẵn sàng. Không chỉ liên quan đến việc mình lựa chọn mà còn liên quan đến tất cả những thứ xung quanh, từ tài chính đến mối quan hệ. Khi phụ nữ chủ động muốn đạt được điều gì trong cuộc sống, thì tất cả mọi thứ phải được lên kế hoạch và phải làm việc chăm chỉ để đạt được. Ngoại trừ việc có chồng, có con thì rất khó.

Một số người bạn của em hiện tại đang đi trữ trứng. Một số người bạn còn rất trẻ, và em nghĩ đó cũng là một sự chủ động trên bản đồ của cuộc đời họ. Mình chưa biết được kết quả sau khi để trứng vào người thì có thể giữ được và sinh thành em bé hay không, nhưng ít nhất họ đã có ý thức. Dù có một người đàn ông để kết hôn hay không, thì khao khát làm mẹ vẫn sẽ ở đó.

Đến khi tôi sẵn sàng về tài chính, ổn định về tâm lý, có cả một khối tài sản để nuôi đứa trẻ, thì trứng đó sẽ là cơ hội để tôi nuôi ước mơ của mình. Chứ họ không chờ đợi đến khi 38 tuổi hay 40 tuổi, có cả thế giới trong tay rồi mới bắt đầu theo đuổi ước mơ. Lúc đó, ước mơ quay lại và nói: "Tôi không theo đuổi bạn nữa. Tôi đã chờ đợi bạn rất lâu rồi. Bạn không chọn tôi, nên tôi cũng không chọn bạn".

Em nghĩ chữ "chủ động" của chị Linh còn hay hơn cả chữ "sẵn sàng". Vì bạn có sẵn sàng nhưng không chủ động từ đầu thì điểm gặp gỡ đó cũng không thể nào tạo ra may mắn được.

Linh rất đồng ý với Trinh. Có nhiều bạn trẻ mà Linh quen cũng bắt đầu đi trữ trứng. Linh nhớ lại khi mình còn trẻ thì mình không có cơ hội đó, hoặc có mà mình không biết về nó. Trữ trứng cũng không phổ biến. Nhưng ngày nay, nếu có được cơ hội đó thì mình sẽ đỡ đau đầu và lo lắng.

Khi Linh muốn mang bầu đứa bé thứ hai thì đã rất khó khăn. Phải rất cố gắng trong khoảng 18 đến 24 tháng và thử nhiều thứ thì mới có thai được. Khi có bé thứ hai, Linh cảm thấy rất may mắn khi mang thai lúc 41 tuổi. Nếu đã trữ trứng trước đó rồi thì chắc sẽ khỏe hơn nhiều.

Em rất sợ cảm giác tuyệt vọng. Em rất sợ cảm giác mình nỗ lực hết mình, rồi ngày nào cũng phải khóc bởi vì mình không bao giờ chạm được ước mơ đó nữa. Mình phải từ bỏ một ước mơ mà mình đã chấp niệm từ rất lâu rồi. Nên em tin rằng đó là một quyết định rất sáng suốt và thú vị, để sau này dù cuộc sống thế nào đi chăng nữa, mình không bắt buộc phải từ bỏ ước mơ lớn nhất của đời mình.

Câu hỏi số 4: Mình trở lại chuyện đau nhé. Đó là đau về cơ thể. Khi chị có thai lần đầu tiên thì không có chuẩn bị trước nên mình không biết nó sẽ đau như thế nào. Lúc đó khớp bắt đầu sưng và nhức. Khi bé bắt đầu đạp trong bụng mẹ, mọi người thấy rất vui nhưng thực sự đối với Linh thì hơi khó chịu. Bé đầu cứ mỗi 5-10 phút là đạp một cái, đạp mãi cho đến khoảng 4 tháng cuối. Bé đạp liên tục. Lúc đó mình thấy rất phiền, nhưng sau khi sinh rồi, mình lại thấy hơi nhớ. Sao trong bụng không còn ai đạp mình nữa? Với Trinh thì không biết trong giai đoạn đó, Trinh cảm giác những cơn đau như thế nào?

Em thì chưa chuẩn bị cho việc đón nhận những cơn đau. Em cũng quen chịu đau rồi. Vì đi làm mà, ví dụ như đứng trên giày cao gót cả ngày, nó cũng là một cơn đau mà mình không thể từ chối được. Hay là việc mình cài 1kg kẹp tăm trên đầu, làm việc tới khuya, rồi sáng mới được về. Những cơn đau mình phải chịu đó em thấy nó là chuyện rất bình thường. Nên đến chuyện mang nặng đẻ đau, em thấy cũng không thành vấn đề.

Ngay cả việc tiêm một mũi tiêm vào cột sống hay những cơn gò, nó cũng làm em có cảm giác rằng: "Ơ, cái này nằm trong kế hoạch của mình rồi, phải đổi chác". Bởi vì bạn muốn có một đứa con, thì tất cả những thứ này phải đi kèm. Bạn có chịu không? Em đã gật đầu chấp nhận từ lúc em có bầu rồi, nên em sẽ không than vãn gì về chuyện đó nữa. Nhưng có một điều chưa thể tưởng tượng được, đó là cơn gò. Người ta nói nó đau lắm, mà đúng thật, khi em đau cơn gò, em mới nhận ra nó là một trong những cơn đau khủng khiếp nhất. Nó không chỉ đến rồi đi ngay.

Câu hỏi số 5: Trinh sinh thường mà vẫn phải chích sao?

Vâng, có chích, nhưng vẫn đau. Chích xong thì không cảm nhận được nữa, nhưng một đêm trước đó, chị phải để cho tử cung nở ra đủ. Phải đợi đến khi nở đúng số phân. Có người 2 tiếng là xong, còn em phải tới 12 tiếng. Đứa đầu tiên ít nhất phải 10 tiếng. Có người may mắn thì chỉ 30 phút là xong. Còn em thì phải đợi 12 tiếng và cứ 3 phút cơn gò lại tới thăm một lần. Mỗi lần nó kéo dài một phút, nhưng phút đó đau thấu trời. Em chưa thấy cơn đau nào đau như vậy, giày cao gót mang 12 tiếng cũng không bằng, kẹp tóc 1kg trên đầu 2 ngày cũng không bằng.

Cơn gò là điều gì đó mà người ta nói giống như bẻ gãy nhiều khúc xương sườn một lúc, chính xác là như vậy. Đau đến mức khi bác sĩ vào, em nói: "Ngưng, bác sĩ đừng nói gì hết, để em cảm nhận cơn đau đã, rồi bác sĩ nói tiếp". Em không thể nói chuyện được gì nữa. Nhưng khi em nhìn bác sĩ, em thấy rằng đây là chuyện mà bác sĩ đối mặt hàng ngàn lần rồi. Nên khi mình đau thì bác sĩ cũng chỉ nghĩ: "Tôi đã thấy nhiều người rồi, cào cấu, đập, đánh chồng, tôi thấy hết rồi. Nên chuyện này với cô, tôi biết nó đau, nhưng tôi cũng không thể làm gì khác. Thôi cô cứ đau đi, xong rồi mình nói chuyện tiếp".

Nhìn mặt bác sĩ thì mình mới hiểu, cơn gò này là chuyện rất bình thường của những người đau đẻ. Mình phải vượt qua chuyện này bằng sự kiên trì và can đảm. Xong cơn gò, em nghĩ là xong rồi. Nhưng không. Tới lúc rặn đẻ, em đã nghĩ là chích xong sẽ hết đau, nhưng thật ra chích chỉ giảm được 98%.

Phải là 100% luôn chứ.

Bác sĩ nói chỉ chín mấy phần trăm thôi, nên em vẫn còn cảm nhận được chút ít. Có thể là ở phần dưới thì không cảm nhận được, nhưng trường hợp của em, Luca quay đầu vào phút cuối cùng. Một là phải mổ, hai là phải dùng kiwi để hút ra.

Trong thời gian đó, mình vẫn phải cố gắng. Có bốn chị y tá đè lên bụng để đẩy, mình phải hút kiwi rồi phải rặn. Ba tác động liên tục. Khi đẻ xong, bụng em tím ngắt và đen thùi lùi. May mà có chích, nhưng chích ở nửa phần dưới thôi, còn nửa phần trên vẫn cảm nhận được. Cảm nhận giống như người ta đấm boxing vào mình, đấm liên tục suốt một tiếng. Lúc đẻ xong, bụng em đỏ, tím và sưng lên. Em cảm thấy đau đớn nhất là khi nhìn hình ảnh của mình một ngày sau khi sinh.

Em thấy trên mạng người ta đẻ xong thì sẽ mất khoảng 60 đến 80% khối lượng bụng nên về dáng sớm thôi, khoảng 2-3 tháng là về. Nhưng sao mình đẻ xong, bế con về nhà thì mấy chị tiếp tân chạy ra nói: "Ủa, chị Trinh sắp đi đẻ à?" Bụng em vẫn rất to. Em nghĩ: "Ủa, vậy là mình đẻ chưa ta?" Nghe nói sinh xong mất 70% khối lượng, mà sao giờ bụng mình vẫn to vậy? Lúc đó, em đã bị tổn thương. Em nghĩ: "Ủa, vậy là mình sẽ xấu mãi luôn hả? Chứ không phải đẻ xong là đẹp lại sao?"

Mọi người nói câu đó càng làm em bị tổn thương hơn. Em tin rằng mẹ nào cũng giống em, họ sẽ có những kỳ vọng. Họ nghĩ mình sẽ về dáng sớm thôi. Chuyện đau sẽ qua, nhưng đôi lúc không như bạn kỳ vọng. Cơn đau có thể kéo dài hơn, tình hình có thể tệ hơn. Những vết mổ có thể xấu hơn, và cuộc sinh có thể thuận lợi hoặc không. Nhưng không ai có thể vượt qua chuyện đó ngoài chính sự kiên cường của bản thân bạn.

Khi Linh có thai, lúc đó mình không có thời gian để nghiên cứu thêm về ngày đi sinh. Gần tới ngày sinh khoảng tầm ba bốn tuần, mình mới bắt đầu hơi suy nghĩ về ngày đó sẽ như thế nào. Trước đó Linh cũng định sẽ chích để không đau, nhưng sau đó lại bắt đầu nghĩ: “À, tự nhiên sẽ tốt hơn, hay mình cứ cố gắng đi, chỉ một đêm thôi mà. Ai cũng có thể làm được". Lúc đó Linh bắt đầu nghiên cứu, rồi gọi cho em gái nói: "Này, Linh định là sẽ không chích nữa". Em gái của Linh nói: "Khùng hả? Không chích hả? Linh nói gì vậy?"

Lúc đó mình được thuyết phục nên mới chích. Khi nghe câu chuyện của Trinh, Linh mới thấy chắc chắn phải chích.

Khi vào bệnh viện, thật ra, bác sĩ cũng khuyến khích mình nên có kế hoạch trước. Không biết Trinh lúc đó có không. Thực ra mình nên ghi sẵn trước những điều mình muốn. Khi vào bệnh viện, mình sẽ đưa cho y tá và bác sĩ: "Đây là kế hoạch của tôi, hôm nay tôi muốn cái này, tôi không muốn cái kia."

Bởi vì bác sĩ của em theo sát quá trình thăm khám và là người đỡ sinh luôn. Bác sĩ sẽ đưa em lộ trình, kiểu như: "Trinh ơi, anh thấy mọi thứ đúng lộ trình. Em có khả năng tám mươi mấy phần trăm là sinh thường được, em cứ thử đi nhé. Nếu có vấn đề gì phút cuối, chúng ta sẽ thay đổi phương án sau. Nhưng sinh thường vẫn tốt cho em, tại vì hông to và mọi thứ đều thuận lợi".

Bởi vì chưa tính đến việc con quay đầu nên mình không biết trước chuyện đó. Nhưng mọi thứ vẫn rất thuận lợi khi mình tính trước như chị Linh nói.

Ở Mỹ, có một khái niệm về tờ giấy ghi rõ kế hoạch sinh. Trên đó, mình sẽ ghi mình muốn chích hay không. Khi em bé sinh ra, mình muốn ba cắt dây rốn hay không, tất cả rất chi tiết.

Bởi vì khi vào đó, các y tá sẽ là ngẫu nhiên, mình không biết ai và họ cũng không biết mình. Bác sĩ thì cũng có rất nhiều bệnh nhân, nên họ chỉ nhớ là bạn này muốn sinh thường. Nhưng những chi tiết kia, lúc đó mình quá đau không thể suy nghĩ được nên phải yêu cầu trước. Ví dụ như với Trinh thì mình đã yêu cầu chích trước, nhưng bác sĩ không biết nên đã chờ tới phút cuối. Bởi vì bác sĩ thường nghĩ rằng tất cả mọi người đều muốn sinh tự nhiên đúng không? Nhưng thật sự là như Linh thì mình hơi sợ nên sẽ nói: "Chích liền, chích liền!"

Em nhớ hình như không có nhiều chi tiết nhỏ nhỏ như vậy. Em nhớ là phải tháo nhẫn ra thôi. Em nói: "Sao trước khi sinh bắt tôi tháo hết vậy?" Em mới nhận ra, có thể trong quá trình mà mình đau quá, mất kiểm soát, mình cào cấu hoặc cái nhẫn có thể va vào cái gì đó gây trầy xước. Nên người ta lấy hết những phụ kiện không cần thiết để mình mang theo bản chất nguyên thủy nhất sinh ra một đứa trẻ.

Như em thì em đã tranh thủ trang điểm rồi. Rất nguyên thủy! Em make up để chụp hình đầu tiên. Em trang điểm từ đêm hôm trước luôn. Vì em nhập viện lúc 11 giờ đêm mà. Biết đâu em sinh lúc 2 giờ sáng, em sợ không kịp. Em không dám tẩy trang luôn vì không biết khi nào mình sinh. Không ngờ là 6 giờ sáng hôm sau em bắt đầu đau mà tới 9 giờ mới được đưa vô phòng mổ. Lúc đó em phải "dặm" lại. Đó là quyết định sáng suốt nhất đời em, vì khi chụp hình, may mà đã trang điểm. Nếu không, mặt em thì xám, môi trông không đẹp lắm. Em nghĩ: "Sau này cho Luca coi lại hình, ít nhất nó sẽ thấy mẹ cũng xinh đẹp."