Xây Dựng 2 Tư Duy Giúp Bạn Không Bị Bỏ Lại Trong Thời Đại AI (Hướng Dẫn Từng Bước)

Nếu ngày mai bạn không đến công ty, chuyện gì sẽ xảy ra? Công việc có bị rối tung lên, hay mọi thứ vẫn trơn tru, có người khác, thậm chí là AI, tiếp tục hoàn thành phần việc của bạn?

Nghe hơi buồn, nhưng đó là thực tế. Ngày nay, giá trị của một nhân sự không nằm ở việc mỗi ngày bạn hoàn thành bao nhiêu đầu việc, mà ở chỗ: nếu bạn vắng mặt, liệu có điều gì quan trọng thực sự bị ảnh hưởng không?

Để tạo ra sức ảnh hưởng mạnh mẽ này, bạn cần xây dựng những giá trị cá nhân mà AI hay người khác khó thay thế. Đây là những phẩm chất rất "con người", mà không trí tuệ nhân tạo nào có thể sao chép được. Tin vui là: Bạn hoàn toàn có thể tự học và rèn luyện những kỹ năng và phẩm chất này. Hãy đọc đến cuối bài viết, vì Linh sẽ chia sẻ 2 cách cực kỳ đơn giản để bạn tạo ấn tượng với sếp!

1. Phát Triển Tư Duy Trách Nhiệm

Chúng ta sẽ bắt đầu với tư duy đầu tiên: Tư duy trách nhiệm. Cụ thể là khả năng nhận diện và chịu trách nhiệm với sai sót, sự cố trong công việc.

Ethan Mollick, một giáo sư nghiên cứu về tác động của AI, từng cảnh báo về hiện tượng "Falling asleep at the wheel" - tạm dịch là “Ngủ quên trên tay lái”. Nghĩa là khi làm việc với AI, do tốc độ nhanh và cách trình bày rất thuyết phục của nó, nhiều người dần dần không còn kiểm tra lại kết quả, mà bắt đầu ỷ lại, mất cảnh giác. Hậu quả là các sai sót len lỏi vào kết quả cuối cùng mà người dùng không hề nhận ra.

Trong các bài viết trước, chúng ta cũng đã nhiều lần nhắc tới hiện tượng “hallucinations” (ảo giác AI), mô tả việc AI đưa ra thông tin sai nhưng lại nghe vô cùng hợp lý. Và chính vì nghe hợp lý nên bạn rất dễ tin mà không kiểm chứng.

Vậy, làm sao để kiểm soát rủi ro này khi làm việc với AI? Bạn có thể rèn luyện bằng cách áp dụng quy trình gồm 3 bước đơn giản sau:

(1) Bước đầu tiên, Linh khuyên bạn nên tập thói quen kiểm tra lại thông tin ngay từ lần đầu AI đưa ra câu trả lời. Mỗi khi AI cung cấp cho bạn một thông tin quan trọng, như số liệu kinh doanh, báo cáo tài chính hay thống kê thị trường, hãy dừng lại khoảng 30 giây và tự hỏi: "Thông tin này có hợp lý không? Mình có cách nào để kiểm tra lại nó không?". 

Ví dụ, bạn nhờ AI chuẩn bị báo cáo quý cho phòng kinh doanh và AI đưa ra con số: "Doanh số quý vừa rồi tăng 18% so với cùng kỳ năm trước." Nghe có vẻ khả quan, nhưng bạn không thể ngay lập tức lấy con số đó đi báo cáo với sếp, đặc biệt nếu sếp của bạn là người rất nhạy cảm với số liệu như Linh. Việc cần làm lúc này là mở file dữ liệu doanh số thật của công ty hoặc kiểm tra lại các báo cáo nội bộ để xác nhận xem con số 18% mà AI đưa ra có đúng với thực tế hay không.

Linh biết rằng việc này sẽ tốn thời gian và có thể làm bạn chậm lại. Nhưng nếu AI đã giúp bạn tiết kiệm được 1 tiếng đồng hồ nghiên cứu, thì bạn hoàn toàn có thể dành ra 15 phút để kiểm tra lại kết quả. Bạn vẫn tiết kiệm được đến 45 phút đấy thôi! Hãy nhớ, vai trò của bạn khi làm việc với AI bây giờ là checker - người kiểm tra. AI là người tạo nội dung, còn bạn phải là người kiểm tra thật cẩn thận! Đừng “ngủ quên trên tay lái” nha!
(2) Sang bước hai, bạn hãy xây dựng cho mình một "bản đồ lỗi" của AI. Hãy quan sát thường xuyên và ghi chú lại những kiểu lỗi mà AI hay gặp phải trong lĩnh vực bạn đang làm. Ví dụ, AI thường đưa ra những con số mà không có nguồn dẫn, hoặc hay bỏ sót các điều khoản phụ trong hợp đồng. Sau một thời gian quan sát, bạn có thể tạo ra một danh sách kiểm tra riêng. Mỗi lần AI đưa kết quả, bạn chỉ cần đối chiếu nhanh với danh sách này để phát hiện lỗi sớm hơn. 

Xây dựng "bản đồ lỗi" của AI

Như vậy, sau vài tuần, bạn sẽ có một bản đồ lỗi rất cụ thể và thực tế. Thậm chí, bạn còn có thể chia sẻ lại những kinh nghiệm này cho đồng nghiệp hay cả nhóm để cùng nhau nâng cao kỹ năng kiểm soát chất lượng khi làm việc với AI. Bạn có thể tải file mẫu về và bắt đầu áp dụng ngay. Đừng quên bổ sung thêm các lỗi mới, phù hợp với nhóm công việc mà bạn thường làm nha.
Tải file mẫu “bản đồ lỗi” tại đây.
(3) Bước cuối cùng, hãy tiếp tục rèn luyện chuyên môn của mình. Linh muốn nhấn mạnh điều mà Giáo sư Ethan Mollick gọi là "chìa khóa sinh tồn" trong kỷ nguyên AI: AI chỉ thật sự hữu ích khi người dùng có đủ kiến thức chuyên môn để phát hiện và kiểm soát được những lỗi mà nó tạo ra. Nói cách khác, bạn càng giỏi chuyên môn, bạn càng kiểm soát AI tốt hơn.
Ví dụ, nếu bạn làm trong lĩnh vực pháp lý, AI có thể giúp bạn tạo ra bản nháp hợp đồng cơ bản trong vài phút. Nhưng AI không thể thay thế bạn trong việc rà soát các điều khoản quan trọng như cam kết bồi thường, nghĩa vụ pháp lý hay các rủi ro tiềm ẩn đặc thù theo từng khách hàng. Đây chính là phần công việc mà chỉ con người mới có thể đảm nhận được.

2. Phát Triển Tư Duy Vượt Chuẩn

Đó là những kinh nghiệm về tư duy đầu tiên: tư duy trách nhiệm - biết cách kiểm soát, nhận diện và sửa sai khi làm việc với AI. Nếu tư duy đó giúp bạn tránh được sai lầm, thì tư duy thứ hai mà Linh muốn chia sẻ sẽ giúp bạn nổi bật hơn: tư duy vượt chuẩn - tức là hoàn thành công việc ở mức cao hơn mong đợi.
Bạn thử hình dung thế này. Có hai món quà. Một món được gói rất chỉn chu, có nơ thắt đẹp, kèm theo tấm thiệp viết tay với lời nhắn riêng cho bạn. Món còn lại thì được quấn vội bằng giấy báo, tấm thiệp chỉ là mấy câu chúc in sẵn, ai nhận cũng giống nhau. Cùng là quà, nhưng chắc chắn cảm giác khi nhận hai món sẽ rất khác nhau, đúng không? Đó chính là khoảng cách giữa việc chỉ đáp ứng yêu cầu và việc vượt xa mong đợi.
Nhiều bạn nghĩ rằng để vượt chuẩn thì phải làm nhiều hơn, thức khuya hơn, hy sinh nhiều hơn. Nhưng thật ra không cần như vậy. Tư duy vượt chuẩn không phải là làm thật nhiều, mà là làm chất lượng hơn. Nghĩa là bạn chọn đúng việc, làm sâu sắc, chỉn chu hơn, và kết quả sẽ khác biệt hẳn so với số đông chỉ làm cho xong việc.

2.1. “AI” Có Thể Giúp Bạn Vượt Chuẩn Như Thế Nào?

Nghe thì hấp dẫn nhưng cũng hơi khó tin đúng không? Làm ít mà hiệu quả cao hả? Nhưng hoàn toàn có thể. Để củng cố sự tự tin cho các bạn, Linh sẽ chia sẻ hai nghiên cứu từ giáo sư Ethan Mollick.
(1) Đầu tiên, các nhóm có sử dụng AI làm việc nhanh hơn rất nhiều, tiết kiệm được từ 12 đến 16% thời gian so với các nhóm không dùng AI, nhưng đồng thời vẫn nâng cao được chất lượng đầu ra. Bởi vì các giải pháp mà nhóm này đưa ra thường dài hơn, chi tiết hơn đáng kể so với nhóm không dùng AI.
Ngoài ra, Giáo sư Ethan Mollick và các cộng sự cũng phát hiện rằng những nhóm dùng AI có khả năng tạo ra các giải pháp nằm trong top 10% chất lượng cao vượt trội so với nhóm không sử dụng AI.

Nghiên cứu chỉ ra nhóm dùng AI tạo ra các giải pháp nằm trong top 10% chất lượng cao

(2) Điều thứ hai mà Linh rất thích, đó là AI đang dần xóa nhòa ranh giới chuyên môn. Cùng xem một nghiên cứu thú vị khác của giáo sư Ethan Mollick và các cộng sự về chủ đề này.
Thông thường, khi làm việc mà không có AI, các chuyên gia ở từng bộ phận thường chỉ tập trung vào đúng lĩnh vực của mình. Ví dụ, đội nghiên cứu và phát triển sản phẩm (R&D) sẽ đề xuất những giải pháp rất chuyên sâu về công nghệ và sản phẩm. Trong khi đó, đội bán hàng lại tập trung nhiều hơn vào các yếu tố kinh doanh như giá cả, kênh phân phối hay chiến lược tiếp cận khách hàng. Hai nhóm này khi làm việc chung sẽ cần trao đổi qua lại rất nhiều để dần dần tìm ra các giải pháp cân bằng giữa kỹ thuật và thương mại.
Nhưng khi có AI hỗ trợ, một điều rất đặc biệt xảy ra. Cả chuyên gia R&D và chuyên gia bán hàng, dù làm việc riêng lẻ hay theo nhóm, đều có thể tự đưa ra những phương án cân bằng hơn ngay từ đầu. Các phương án này kết hợp được cả góc nhìn kỹ thuật lẫn kinh doanh, mà trước đây họ phải mất rất nhiều năm kinh nghiệm mới có thể làm được. AI giống như một chiếc cầu nối, giúp người kỹ thuật hiểu thêm về kinh doanh và giúp người bán hàng hiểu thêm về công nghệ.

Sự khác biệt trong cách thức làm việc giữa các bộ phận khi có AI và không có AI

Điều đáng mừng hơn nữa là hiệu quả của AI càng rõ rệt với những người chưa có nhiều kinh nghiệm. Thông thường, nếu bạn là nhân viên mới, ít kinh nghiệm thực tế, bạn sẽ gặp khó khăn khi xử lý các vấn đề phức tạp, dù có đồng nghiệp hỗ trợ. Nhưng khi có AI đồng hành, khả năng giải quyết vấn đề của bạn như được "nâng cấp", tiệm cận hơn với trình độ của những người đã làm lâu năm. Nói cách khác, AI giúp bạn lấp đầy một phần những khoảng trống về kiến thức và kỹ năng, từ đó có thể đưa ra những giải pháp vượt ra ngoài phạm vi mà bạn được đào tạo ban đầu.
Thực tế, để biến AI thành lợi thế cạnh tranh trong công việc, không chỉ đơn giản là biết vài câu lệnh prompt. Bạn cần có phương pháp đúng, quy trình rõ ràng và tư duy kiểm soát công cụ.
Đó cũng là lý do Linh và đội ngũ xây dựng các khóa học thực tiễn tại Skills Bridge.
(1) Trong khoá AI Content Mastery, bạn sẽ học cách dùng AI theo quy trình để tạo nội dung nhanh, sâu sắc, giữ đúng cảm xúc thương hiệu - ngay cả khi bạn không phải dân viết chuyên nghiệp.
(2) Với khoá Data Processing: X5 Hiệu Suất Xử Lý Dữ Liệu với AI, bạn sẽ biết cách tự động hóa toàn bộ quy trình làm sạch, chuẩn hoá dữ liệu - giúp xử lý công việc từ hàng giờ xuống còn vài phút, kể cả khi bạn chưa giỏi Excel.
Sau khóa học, bạn không còn chỉ là người dùng AI, mà là người điều khiển AI phục vụ cho công việc của mình - nhanh hơn, chính xác hơn và vượt trội hơn so với phần lớn đồng nghiệp trên thị trường hiện nay.
Hãy nhấn vào LINK NÀY để tìm hiểu thông tin chi tiết khóa học và nhận ưu đãi đến 45% dành cho các bạn đăng ký sớm nha!

2.2. 3 Phương Pháp Giúp Bạn Vượt Chuẩn Mỗi Ngày Với AI

Đến đây chắc bạn cũng đã tự tin hơn rằng mình hoàn toàn có thể tạo ra những kết quả vượt chuẩn khi làm việc với AI rồi đúng không? Vậy làm thế nào để mỗi ngày bạn đều có thể “vượt chuẩn” trong công việc? Linh sẽ chia sẻ với bạn 3 cách đơn giản mà bạn có thể áp dụng ngay, kèm theo các câu prompt thực hành cụ thể. 

(1) Đầu tiên là quy tắc cộng thêm 10%. Trong bất kỳ nhiệm vụ nào bạn nhận được, nếu bạn chuẩn bị kỹ hơn, đào sâu hơn, chi tiết hơn khoảng 10%, thì chất lượng công việc của bạn đã vượt lên trên mặt bằng chung ngay lập tức, mà không cần tốn quá nhiều thời gian. Và AI chính là người đồng đội giúp bạn xác định chính xác cái 10% đó là gì.

Cách làm rất đơn giản. Mỗi khi nhận nhiệm vụ, thay vì lao vào làm ngay, bạn dành khoảng 10 phút để hỏi AI một câu như thế này: 

Nhấp vào xem Prompt
Để hoàn thành [tên nhiệm vụ] một cách xuất sắc thay vì chỉ đạt yêu cầu, tôi nên làm thêm gì? Hãy đưa ra 5 điểm cộng mà 90% người khác thường bỏ qua.

Ví dụ, bạn đang viết email báo cáo tiến độ dự án. Bình thường bạn chỉ tóm tắt các công việc đã hoàn thành và các mốc thời gian đã đạt. Nhưng khi hỏi AI, nó có thể gợi ý bạn bổ sung thêm biểu đồ trực quan, làm nổi bật các rủi ro tiềm ẩn trong giai đoạn tiếp theo, kèm theo 2 đến 3 hành động đề xuất trước để kiểm soát tiến độ. Một email vốn dĩ rất bình thường, nhờ vậy trở thành một bản quản lý dự án rất chuyên nghiệp và tạo ấn tượng mạnh với người nhận.

ChatGPT gợi ý 5 điểm cộng để báo cáo dự án thêm ấn tượng

(2) Phương pháp thứ hai là khảo sát kỳ vọng ẩn. Trong bất kỳ nhiệm vụ nào, người giao việc luôn có những yêu cầu được nói ra rất rõ ràng. Nhưng bên cạnh đó, gần như ai cũng có những kỳ vọng ngầm, là những điều họ không tiện nói ra, hoặc chính họ cũng chưa ý thức hết. Nhưng nếu bạn chạm được vào những điểm này, họ sẽ ngay lập tức nghĩ: “Ồ, bạn này rất hiểu ý mình.”

Cách làm như sau. Trước khi bắt tay vào công việc, bạn mô tả tình huống cho AI bằng câu prompt: 

Nhấp vào xem Prompt
Nếu bạn là [vị trí của người giao việc], ngoài những yêu cầu đã nêu, bạn thầm mong đợi điều gì khác ở kết quả này? Điều gì sẽ khiến bạn nghĩ: 'Wow, nhân viên này thực sự hiểu ý tôi?'

ChatGPT gợi ý những kỳ vọng ngầm của cấp trên

Sau khi nhận được gợi ý từ AI, bạn có thể chủ động đem những điểm này trao đổi lại trực tiếp với người giao việc. Ví dụ, bạn có thể hỏi sếp hoặc quản lý: “Anh/chị có muốn em bổ sung thêm các ý A, B, C này không ạ?” Khi làm như vậy, bạn không chỉ chủ động mà còn thể hiện sự quan tâm đến chất lượng công việc, luôn muốn làm vượt trên mong đợi của người khác.
(3) Và cuối cùng là kế hoạch ba cấp độ. Linh luôn khuyến khích các bạn, đặc biệt là các bạn trẻ mới đi làm, hãy rèn thói quen chuẩn bị trước ba phiên bản cho bất kỳ công việc nào.
Cấp độ một là phiên bản cơ bản, tức là chỉ cần hoàn thành đủ những yêu cầu đã được giao.
Cấp độ hai là phiên bản tốt hơn, có thêm các phân tích sâu sắc, những gợi ý và đề xuất đi kèm. 
Cấp độ ba là phiên bản xuất sắc, tức là bạn xây dựng được một chiến lược có cấu trúc rõ ràng, lập luận thuyết phục, có các hành động cụ thể giúp người nghe dễ dàng ra quyết định.
Để làm được điều này nhanh chóng, bạn hoàn toàn có thể nhờ AI hỗ trợ ngay từ đầu. Ví dụ, khi chuẩn bị báo cáo kết quả kinh doanh quý 3 cho Ban giám đốc, bạn có thể yêu cầu AI như sau: 
Nhấp vào xem Prompt
Tôi cần làm báo cáo Quý 3 cho Ban giám đốc. Hãy đề xuất ba cấp độ hoàn thiện: 
1. Cơ bản - đủ các số liệu cần thiết.
2. Tốt - có thêm insights và các khuyến nghị hành động.
3. Xuất sắc - có câu chuyện logic hấp dẫn và đề xuất các bước hành động cụ thể tiếp theo. 
Với mỗi cấp độ, hãy đề xuất chi tiết nội dung cần có, cấu trúc trình bày và cách thuyết trình phù hợp.
Chỉ trong vài phút, bạn đã có sẵn một bản kế hoạch cực kỳ hệ thống để xây dựng phần việc của mình ở mọi cấp độ chất lượng.

ChatGPT gợi ý cách trình bày báo cáo theo 3 cấp độ

Khi bạn kết hợp cả ba phương pháp này, bạn không cần phải làm việc căng thẳng thêm nhiều giờ mỗi ngày. Ngược lại, AI sẽ giúp bạn dành nhiều thời gian hơn cho phần quan trọng nhất của công việc: tư duy chiến lược, phân tích sâu sắc và tạo ra những giá trị mà sếp, đồng nghiệp hay khách hàng đều có thể cảm nhận ngay. Đây chính là những yếu tố giúp bạn từng bước tiến gần hơn vào nhóm nhân sự khó bị thay thế trong bất kỳ tổ chức nào.

Lời Kết

Linh muốn chia sẻ thêm với bạn một điểm rất thú vị từ nghiên cứu của giáo sư Ethan Mollick, mà có lẽ cũng sẽ giúp bạn yên tâm hơn khi học cách làm việc cùng AI.
Nhiều bạn thường lo rằng khi công nghệ ngày càng phát triển, đặc biệt là AI, con người sẽ cảm thấy công việc trở nên căng thẳng hơn, áp lực hơn, thậm chí sợ bị thay thế. Nhưng nghiên cứu của giáo sư Ethan lại cho thấy điều ngược lại. Những người làm việc cùng AI báo cáo rằng họ có mức độ cảm xúc tích cực cao hơn rõ rệt. Ví dụ như cảm giác phấn khích, có năng lượng, hào hứng hơn với công việc. Đồng thời, các cảm xúc tiêu cực như lo lắng hay thất vọng cũng giảm đi đáng kể so với những người làm việc mà không có AI hỗ trợ. Nói đơn giản là, nếu bạn biết cách làm việc đúng với AI, bạn không chỉ làm việc hiệu quả hơn mà còn cảm thấy vui hơn, hài lòng hơn với công việc mỗi ngày.
Linh hy vọng sau bài viết này, bạn đã có thêm một góc nhìn mới về AI. Nó không phải là công nghệ vạn năng có thể làm thay hết mọi thứ. Nó cũng không phải là mối đe dọa lấy mất công việc của chúng ta. AI chính là một công cụ hỗ trợ cực kỳ mạnh mẽ, khi bạn biết cách sử dụng một cách có trách nhiệm, có kiểm chứng, có chiến lược và quan trọng nhất là luôn đầu tư vào chuyên môn của chính mình.
Chỉ cần bạn kiên trì rèn luyện những thói quen này mỗi ngày, bạn đã tạo ra cho mình một lợi thế mà không AI nào có thể sao chép.
Skills Bridge là công ty đào tạo cung cấp các chương trình phát triển kỹ năng cho các bạn trẻ, doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng các công ty đa quốc gia. Linh thành lập công ty với mục tiêu sử dụng 25 năm kinh nghiệm của mình cùng các chuyên gia khác trong nhiều lĩnh vực để hỗ trợ các bạn trẻ thành công trong sự nghiệp.
Để biết thêm chi tiết về các chương trình đào tạo và phát triển đa dạng hiện có của Skills Bridge, hãy truy cập link này.

Viết bởi

Có hơn 24 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, tiếp thị và vận hành. Những nội dung của Thái Vân Linh cung cấp các công cụ và cảm hứng nhằm giúp các bạn trẻ Việt Nam thăng tiến trong công việc và khám phá trọn vẹn tiềm năng của mình.

Một báo cáo của McKinsey cho biết khoảng 50% nhiệm vụ có thể được tự động hóa. Báo cáo cũng chỉ ra rằng đến năm 2030, có tới 800 triệu việc làm trên toàn cầu có thể bị thay thế do tự động hóa. Nhưng cùng lúc, 890 triệu việc làm mới sẽ được tạo ra.

Vậy AI có thay thế công việc của bạn không? Thay vì nói AI thay thế hoàn toàn, Linh sẽ nói là AI sẽ chuyển đổi công việc của bạn, và đòi hỏi bạn cần phát triển các kỹ năng bổ sung để làm việc tốt với AI.

1. Vì Sao Bạn Cần Hiểu Rõ Về Ai Và Ứng Dụng Của Nó Ngay Bây Giờ?

Nếu bạn thấy làm việc với AI còn là một viễn cảnh xa vời, thì Linh sẽ nói cho bạn biết vì sao bạn nên tìm hiểu về AI và ứng dụng của nó ngay bây giờ. Không phải tháng sau, năm sau, mà phải ngay lúc này. Khi bạn đã hiểu rõ về AI thì chúng cũng không có gì đáng sợ.

Bạn có sợ xe ô tô không? Bạn có sợ máy vi tính không? Bạn không sợ, vì bạn biết rõ cách thức các bộ máy này vận hành. Các công nghệ AI cũng vậy. Chúng ta hãy xem nó như một công cụ, một người bạn, và tập làm quen với chúng, học hỏi về chúng, sử dụng chúng.

Nguồn hình: @Valuetainment Youtube

Một nghiên cứu của Pew Research cho thấy công việc của những người có trình độ đại học trở lên có thể bị ảnh hưởng bởi AI nhiều nhất. Nghiên cứu này cũng có một điểm tích cực là nếu công việc của bạn tiếp xúc với AI nhiều hơn, bạn có khả năng có thu nhập cao hơn.

Nếu không học hỏi về AI từ bây giờ, khả năng lớn là bạn buộc phải học những kỹ năng này trong tương lai. Và lúc đó thì đã muộn rồi. Điều này giống như nếu bây giờ bạn mới bắt đầu học cách sử dụng máy tính và Internet thì bạn có làm tốt công việc của mình không?

Video này được tài trợ bởi Skills Bridge. Trước khi tiếp tục, Linh muốn giới thiệu đến bạn chuỗi 02 workshop là: Tối Ưu Hóa Việc Quản Lý Thời Gian, Tạo Slides, phân tích Dữ Liệu và Chatbot Với AI.

Trong chuỗi workshop này, bạn sẽ được hướng dẫn cách ứng dụng các công cụ AI trong việc tối ưu các công việc thủ công hàng ngày với các tình huống thực hành cụ thể. Bên cạnh đó, chuyên gia cũng sẽ giúp bạn giải quyết các khó khăn bạn gặp phải trong quá trình sử dụng ngay tại lớp, mà bạn không phải mất thời gian tự tìm hiểu.

Đến cuối buổi, bạn không chỉ có được kỹ năng sử dụng công cụ AI để tối ưu hiệu suất công việc. Mà còn mở ra cho mình năng lực chủ động trong việc áp dụng các giải pháp AI hiệu quả.

Tìm hiểu và đăng ký tham gia workshop TẠI ĐÂY nhé!

Bạn không nên sợ hãi AI sẽ thay thế tất cả công việc của chúng ta. AI giỏi về các nhiệm vụ cụ thể, về phân tích dữ liệu, và xác định các hình mẫu. Nhược điểm của AI là bị giới hạn trong những khuôn mẫu nhất định, phụ thuộc dữ liệu bạn nhập vào. Nếu dữ liệu bạn đưa vào sai, AI sẽ trả về cho bạn kết quả sai.

Nói tóm lại, AI có những điểm mạnh, và cũng có những hạn chế. Nhưng điều quan trọng nhất không phải là lo sợ công việc của mình có bị AI thay thế hay không. Quan trọng là bạn biết mình cần phát triển những kỹ năng nào để có thể phát triển sự nghiệp trong thời đại AI.

2. Top 10 Kỹ Năng Đang Trên Đà Tăng Trưởng Trong Thời Đại Ai

Bây giờ chúng ta sẽ xem Top 10 kỹ năng có nhu cầu tăng cao trong tương lai theo Báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới. Các kỹ năng này bao gồm:
1. Tư duy sáng tạo (Creative thinking)
2. Tư duy phân tích (Analytical thinking)
3. Khả năng cập nhật kiến thức công nghệ (Technological literacy)
4. Khả năng tò mò và học tập suốt đời (Curiosity and lifelong learning)
5. Kỹ năng tự phục hồi, linh hoạt và nhanh nhẹn (Resilience, flexibility and agility)
6. Tư duy hệ thống (System thinking)
7. AI và dữ liệu lớn (AI and Big Data)
8. Khả năng tự tạo động lực và nhận thức về bản thân (Motivation and self-awareness)
9. Quản lý nhân sự (Talent management)
10. Kỹ năng dịch vụ khách hàng (Service orientation and customer service)

Nguồn hình: World Economic Forum

Để các bạn dễ theo dõi thì Linh sẽ chia các kỹ năng này thành 3 nhóm:
  • Kỹ năng tư duy và sáng tạo: Tập trung vào khả năng suy nghĩ logic, giải quyết vấn đề, và đưa ra giải pháp sáng tạo.
  • Kỹ năng công nghệ và thích ứng linh hoạt: Tập trung vào khả năng tiếp cận, sử dụng, và làm chủ công nghệ, cũng như thích ứng với môi trường làm việc thay đổi.
  • Kỹ năng giao tiếp và quản lý: Tập trung vào khả năng giao tiếp hiệu quả, làm việc nhóm, quản lý bản thân và người khác.

3. Vậy Bạn Cần Làm Gì Lúc Này? 

Khi nhìn vào 10 kỹ năng trên, Linh nhận thấy để sống trong thời đại AI, có 3 điều mà tất cả chúng ta cần làm:
(1) Đầu tiên là giữ lòng tò mò và tinh thần học hỏi liên tục. 
Công nghệ thay đổi rất nhanh, nếu không cập nhật kiến thức và kỹ năng của mình, bạn sẽ bị bỏ lại phía sau. Dù vậy bạn đừng nghĩ học nghĩa là mình phải học cái gì đó lớn lao như lập trình, dữ liệu lớn. Việc học ở đây đôi khi chỉ cần bạn dành thời gian đọc thông tin hay xem youtube, nghe podcast về AI, về công nghệ, hiểu được những khái niệm cơ bản của ngành này.
Lúc đầu, bạn có thể phần lớn sẽ không hiểu người ta đang nói gì. Tuy nhiên bạn cứ nghe để nắm các khái niệm trước, rồi từ từ bạn sẽ nghe quen vì có những vấn đề lặp đi lặp lại. Sau đó bạn sẽ thấy những thông tin này quen thuộc giống như mình đọc tin tức về giá vàng, về tình hình kinh tế mỗi sáng. Những điều này bạn nghe khá đơn giản đúng không? Thật sự thì bước đầu tiên chỉ đơn giản như vậy thôi.
(2) Thứ hai là bạn cần phát triển những kỹ năng về con người, kết nối con người
Bởi vì những nhiệm vụ lặp đi lặp lại đã có máy móc làm hết rồi. Công nghệ sẽ trả lại cho bạn sự tự do sáng tạo, tư duy phản biện và trí tuệ cảm xúc. AI cũng cho bạn thời gian để nuôi dưỡng mối quan hệ với bản thân mình và với những người xung quanh.
(3) Cuối cùng, hãy mở lòng với sự thay đổi.
Chúng ta chấp nhận AI như một phần trong cách làm việc mới, của thời đại mới. Như chúng ta từng chấp nhận sự ra đời của xe hơi, của mạng internet, của điện thoại thông minh. Nhìn lại thì những tiến bộ kỹ thuật này đều giúp con người mở rộng tầm nhìn của mình phải không?
Bạn có nhớ lần đầu mình tập lái xe không? Bạn ngồi lên và khởi động xe. Ngay lúc đó, bạn không biết là mình sẽ lái xe vào cao tốc nào, ở đất nước nào. Bạn không biết, bạn chỉ đơn giản là ngồi lên và đi những bước đầu tiên. Tương tự, bạn cũng không biết AI sẽ đưa mình tới đâu. Bạn chỉ cần tải các công cụ AI về, dùng thử các tính năng của nó, xem thử nó giúp được gì cho công việc của mình.

Lời Kết

Một điều thú vị là trong thời đại AI này, cả bạn, và Linh, và tất cả mọi người trên toàn cầu, đều có xuất phát điểm giống nhau. Chúng ta đều thấy mới lạ với công nghệ này. Chúng ta đều bắt đầu học sử dụng AI, để áp dụng vào cuộc sống của mình. Rất hiếm để có cơ hội bắt đầu cùng với mọi người, và đồng thời, đây cũng là cơ hội để bạn vượt qua được phần lớn mọi người. Bạn chỉ cần tập trung và tiếp cận sớm với AI, ngay từ lúc này!
Skills Bridge là công ty đào tạo cung cấp các chương trình phát triển kỹ năng cho các bạn trẻ, doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng các công ty đa quốc gia. Linh thành lập công ty với mục tiêu sử dụng 25 năm kinh nghiệm của mình cùng các chuyên gia khác trong nhiều lĩnh vực để hỗ trợ các bạn trẻ thành công trong sự nghiệp.
Để biết thêm chi tiết về các chương trình đào tạo và phát triển đa dạng hiện có của Skills Bridge, hãy truy cập link này.

Viết bởi

Có hơn 24 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, tiếp thị và vận hành. Những nội dung của Thái Vân Linh cung cấp các công cụ và cảm hứng nhằm giúp các bạn trẻ Việt Nam thăng tiến trong công việc và khám phá trọn vẹn tiềm năng của mình.