Sống Cho 10 Năm Cuối Đời Khỏe Mạnh
Trong bài viết này, bạn sẽ học được 2 từ khoá mới. Hãy viết xuống và tiếp tục nghiên cứu thêm nhé.
- Lifespan (tuổi thọ)
- Healthspan (tuổi thọ khỏe mạnh)
Tại sao bạn làm việc chăm chỉ?
Tại sao bạn phải đi làm từ 8 giờ sáng và nhiều khi chăm chỉ làm việc đến tận nửa đêm?
Với hầu hết mọi người, đó là vì chúng ta đang lên kế hoạch cho một tương lai tốt đẹp hơn. Mục tiêu của chúng ta là một ngày nào đó sẽ nghỉ hưu. Vậy hãy thử tưởng tượng: Viễn cảnh nghỉ hưu của bạn sẽ như thế nào? Có lẽ bạn đang đi du lịch đến những nơi mới. Bạn chắc chắn muốn dành nhiều thời gian để chơi với các cháu của mình. Tóm lại, viễn cảnh về hưu là rất hạnh phúc và bình yên đúng không?
Vậy thực tế là gì?
Tin vui là, theo báo cáo của Cục Dân số, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đã tăng đáng kể, từ 40 tuổi năm 1960 lên gần 74 tuổi năm 2023. Nghe rất tuyệt đúng không? Tuy nhiên, sẽ luôn có tuy nhiên 😀, dù tuổi thọ tăng nhưng tuổi thọ khỏe mạnh của người Việt chỉ đạt 65 tuổi. Trung bình mỗi người cao tuổi mắc 3 bệnh. Điều này có nghĩa là 5 đến 10 năm cuối đời của bạn, những năm tháng đáng ra phải hạnh phúc và bình yên, thực ra lại là thời gian để đối phó với những căn bệnh này. Bạn có ít năng lượng hơn và ít linh hoạt hơn. Điều này sẽ làm giảm khả năng thực hiện tất cả những việc mà bạn đã dành cả đời để lên kế hoạch.
Nếu bạn giống như Linh, hay hầu hết những người trẻ, Linh chưa bao giờ nghĩ tới sức khỏe của mình khi ở độ tuổi 30. Linh chạy 3 dặm một ngày và nâng tạ mỗi ngày, thậm chí Linh còn chạy bộ đường dài. Linh cảm thấy mình khỏe mạnh hơn mức trung bình ở độ tuổi 30. Nhưng gần đây Linh cũng học được một khái niệm khác: chỉ vì bạn CẢM NHẬN khỏe mạnh KHÔNG CÓ NGHĨA LÀ CƠ THỂ BẠN KHỎE MẠNH. Và đây là điều mà Linh đã học được một cách khó khăn khi bước vào tuổi 40.
1. Bạn Sẽ Nhận Được Điều Gì Trong “Sống 100 Tuổi”?
2. Mối Quan Hệ Giữa Tuổi Thọ (Lifespan), Và Tuổi Thọ Khỏe Mạnh (Healthspan)
Các bạn hãy nhìn vào biểu đồ sau.
Mối quan hệ giữa “lifespan” và “healthspan"
Trục ngang đại diện cho tuổi thọ hay số năm mà bạn sống. Trục dọc tượng trưng cho tuổi thọ khỏe mạnh của bạn, được đo bằng 2 trong số các yếu tố quyết định bạn có khỏe mạnh hay không, đó là khả năng duy trì (1) chức năng thể chất và (2) năng lực tinh thần của bạn.
Tuổi thọ khỏe mạnh được định nghĩa là “khoảng thời gian một người có thể sống mà cuộc sống hằng ngày không bị hạn chế bởi vấn đề sức khỏe”. Đây là thuật ngữ được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố vào năm 2020.
Trước khi nhìn vào các đường cong cuộc sống, chúng ta hãy xem tình huống của một con người siêu đẳng sẽ như thế nào, ví dụ như Siêu nhân. Linh biết, Siêu nhân không đến từ Trái đất, nhưng hãy lấy cơ thể của anh ấy làm ví dụ. Siêu nhân sẽ rất khỏe mạnh khi sinh ra, sức mạnh và khả năng tinh thần của anh ấy sẽ tiếp tục như cũ, và về cơ bản, đường thẳng sẽ tiếp tục đi về bên phải. Nó không bao giờ đi xuống vì Siêu nhân không bao giờ yếu đi và sẽ không bao giờ chết - miễn là không có kryptonite ở gần anh ấy.
Đường cong cuộc sống của một Siêu nhân
Bây giờ hãy nhìn vào các trường hợp của con người.
(1) Đây là đường cong đầu tiên. Đường này cho thấy, trong điều kiện bình thường, khi một người càng lớn tuổi, chức năng thể chất và tinh thần của họ sẽ ngày càng suy giảm. Và khi đường cong này cắt trục ngang, họ hoàn toàn mất chức năng sống - nghĩa là đã chết.
(2) Đường thứ hai là đường xanh dương, khi có sự can thiệp của y học, giúp kéo dài cuộc sống của bạn. Sự can thiệp này có thể tăng tuổi thọ của bạn thêm vài năm nhưng phần lớn là không thay đổi chức năng thể chất và tinh thần của bạn quá nhiều. Bạn vẫn còn yếu hơn rất nhiều cả về thể chất lẫn tinh thần, và chất lượng cuộc sống của bạn rất thấp.
(3) Và thứ ba là đường màu xanh lá, cũng là đường mà các chuyên gia khuyên chúng ta nên hướng tới, đó là tập trung vào các hoạt động cải thiện tuổi thọ khỏe mạnh. Mục tiêu là giảm khoảng cách giữa tuổi thọ khỏe mạnh và tuổi thọ, để những năm cuối cùng của bạn thật sự là khoảng thời gian khoẻ mạnh và đầy chất lượng.
Các trường hợp đường cong cuộc sống của con người
Như vậy, về cơ bản, tuổi thọ khỏe mạnh của một Siêu nhân sẽ bằng với tuổi thọ của họ. Vậy tuổi thọ khỏe mạnh lý tưởng của con người sẽ ra sao? Chúng ta có thể tiến gần kịch bản siêu phàm này đến mức nào?
Theo bác sĩ Peter Attia, tuổi thọ khỏe mạnh của một người sẽ kết thúc khi sức khoẻ giảm sút đến một điểm mà nó ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của họ. Thường là khi chức năng thể chất và tinh thần của bạn giảm xuống dưới mức 50%. Khi các bạn vẽ các đường thẳng xuống như thế này, các bạn sẽ thấy khoảng cách giữa tuổi thọ khỏe mạnh và tuổi thọ tương ứng với 3 đường cong.
Ví dụ, ở đường cong đầu tiên, khoảng cách này là 9 đến 10 năm, như thống kê của Cục dân số với tuổi thọ khỏe mạnh của người Việt Nam năm 2023 là 65 và tuổi thọ trung bình là 74. Điều đó có nghĩa là một người bình thường ở Việt Nam sẽ trải qua 9 năm cuối đời với những vấn đề về thể chất và tinh thần ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của họ.
Mục tiêu của chúng ta là hướng đến đường cong màu xanh lá, khi bạn có thể sống đến hơn 100 tuổi và chỉ dành một phần rất nhỏ của cuộc đời mình trong giai đoạn cuối suy giảm. Nếu điều kiện lý tưởng, đường cong màu xanh lá sẽ là một đường rơi thẳng đứng, khi bạn sống cả đời khỏe mạnh, rồi đi ngủ một đêm ở tuổi 100, và không thức dậy vào ngày hôm sau. Đây cũng là ước mơ của Linh. Và Linh đang thật sự nghiêm túc học hỏi, thực hành để đạt được giấc mơ này.
Kết Luận: Bạn bắt đầu càng sớm, bạn càng khỏe mạnh khi lớn tuổi hơn.
Viết bởi
Có hơn 24 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, tiếp thị và vận hành. Những nội dung của Thái Vân Linh cung cấp các công cụ và cảm hứng nhằm giúp các bạn trẻ Việt Nam thăng tiến trong công việc và khám phá trọn vẹn tiềm năng của mình.
HỌC THÊM
Viết bởi
Có hơn 24 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, tiếp thị và vận hành. Những nội dung của Thái Vân Linh cung cấp các công cụ và cảm hứng nhằm giúp các bạn trẻ Việt Nam thăng tiến trong công việc và khám phá trọn vẹn tiềm năng của mình.
Sống Cho 10 Năm Cuối Đời Khỏe Mạnh
Trong bài viết này, bạn sẽ học được 2 từ khoá mới. Hãy viết xuống và tiếp tục nghiên cứu thêm nhé.
- Lifespan (tuổi thọ)
- Healthspan (tuổi thọ khỏe mạnh)
Tại sao bạn làm việc chăm chỉ?
Tại sao bạn phải đi làm từ 8 giờ sáng và nhiều khi chăm chỉ làm việc đến tận nửa đêm?
Với hầu hết mọi người, đó là vì chúng ta đang lên kế hoạch cho một tương lai tốt đẹp hơn. Mục tiêu của chúng ta là một ngày nào đó sẽ nghỉ hưu. Vậy hãy thử tưởng tượng: Viễn cảnh nghỉ hưu của bạn sẽ như thế nào? Có lẽ bạn đang đi du lịch đến những nơi mới. Bạn chắc chắn muốn dành nhiều thời gian để chơi với các cháu của mình. Tóm lại, viễn cảnh về hưu là rất hạnh phúc và bình yên đúng không?
Vậy thực tế là gì?
Tin vui là, theo báo cáo của Cục Dân số, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đã tăng đáng kể, từ 40 tuổi năm 1960 lên gần 74 tuổi năm 2023. Nghe rất tuyệt đúng không? Tuy nhiên, sẽ luôn có tuy nhiên 😀, dù tuổi thọ tăng nhưng tuổi thọ khỏe mạnh của người Việt chỉ đạt 65 tuổi. Trung bình mỗi người cao tuổi mắc 3 bệnh. Điều này có nghĩa là 5 đến 10 năm cuối đời của bạn, những năm tháng đáng ra phải hạnh phúc và bình yên, thực ra lại là thời gian để đối phó với những căn bệnh này. Bạn có ít năng lượng hơn và ít linh hoạt hơn. Điều này sẽ làm giảm khả năng thực hiện tất cả những việc mà bạn đã dành cả đời để lên kế hoạch.
Nếu bạn giống như Linh, hay hầu hết những người trẻ, Linh chưa bao giờ nghĩ tới sức khỏe của mình khi ở độ tuổi 30. Linh chạy 3 dặm một ngày và nâng tạ mỗi ngày, thậm chí Linh còn chạy bộ đường dài. Linh cảm thấy mình khỏe mạnh hơn mức trung bình ở độ tuổi 30. Nhưng gần đây Linh cũng học được một khái niệm khác: chỉ vì bạn CẢM NHẬN khỏe mạnh KHÔNG CÓ NGHĨA LÀ CƠ THỂ BẠN KHỎE MẠNH. Và đây là điều mà Linh đã học được một cách khó khăn khi bước vào tuổi 40.
1. Bạn Sẽ Nhận Được Điều Gì Trong “Sống 100 Tuổi”?
2. Mối Quan Hệ Giữa Tuổi Thọ (Lifespan), Và Tuổi Thọ Khỏe Mạnh (Healthspan)
Các bạn hãy nhìn vào biểu đồ sau.
Mối quan hệ giữa “lifespan” và “healthspan"
Trục ngang đại diện cho tuổi thọ hay số năm mà bạn sống. Trục dọc tượng trưng cho tuổi thọ khỏe mạnh của bạn, được đo bằng 2 trong số các yếu tố quyết định bạn có khỏe mạnh hay không, đó là khả năng duy trì (1) chức năng thể chất và (2) năng lực tinh thần của bạn.
Tuổi thọ khỏe mạnh được định nghĩa là “khoảng thời gian một người có thể sống mà cuộc sống hằng ngày không bị hạn chế bởi vấn đề sức khỏe”. Đây là thuật ngữ được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố vào năm 2020.
Trước khi nhìn vào các đường cong cuộc sống, chúng ta hãy xem tình huống của một con người siêu đẳng sẽ như thế nào, ví dụ như Siêu nhân. Linh biết, Siêu nhân không đến từ Trái đất, nhưng hãy lấy cơ thể của anh ấy làm ví dụ. Siêu nhân sẽ rất khỏe mạnh khi sinh ra, sức mạnh và khả năng tinh thần của anh ấy sẽ tiếp tục như cũ, và về cơ bản, đường thẳng sẽ tiếp tục đi về bên phải. Nó không bao giờ đi xuống vì Siêu nhân không bao giờ yếu đi và sẽ không bao giờ chết - miễn là không có kryptonite ở gần anh ấy.
Đường cong cuộc sống của một Siêu nhân
Bây giờ hãy nhìn vào các trường hợp của con người.
(1) Đây là đường cong đầu tiên. Đường này cho thấy, trong điều kiện bình thường, khi một người càng lớn tuổi, chức năng thể chất và tinh thần của họ sẽ ngày càng suy giảm. Và khi đường cong này cắt trục ngang, họ hoàn toàn mất chức năng sống - nghĩa là đã chết.
(2) Đường thứ hai là đường xanh dương, khi có sự can thiệp của y học, giúp kéo dài cuộc sống của bạn. Sự can thiệp này có thể tăng tuổi thọ của bạn thêm vài năm nhưng phần lớn là không thay đổi chức năng thể chất và tinh thần của bạn quá nhiều. Bạn vẫn còn yếu hơn rất nhiều cả về thể chất lẫn tinh thần, và chất lượng cuộc sống của bạn rất thấp.
(3) Và thứ ba là đường màu xanh lá, cũng là đường mà các chuyên gia khuyên chúng ta nên hướng tới, đó là tập trung vào các hoạt động cải thiện tuổi thọ khỏe mạnh. Mục tiêu là giảm khoảng cách giữa tuổi thọ khỏe mạnh và tuổi thọ, để những năm cuối cùng của bạn thật sự là khoảng thời gian khoẻ mạnh và đầy chất lượng.
Các trường hợp đường cong cuộc sống của con người
Như vậy, về cơ bản, tuổi thọ khỏe mạnh của một Siêu nhân sẽ bằng với tuổi thọ của họ. Vậy tuổi thọ khỏe mạnh lý tưởng của con người sẽ ra sao? Chúng ta có thể tiến gần kịch bản siêu phàm này đến mức nào?
Theo bác sĩ Peter Attia, tuổi thọ khỏe mạnh của một người sẽ kết thúc khi sức khoẻ giảm sút đến một điểm mà nó ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của họ. Thường là khi chức năng thể chất và tinh thần của bạn giảm xuống dưới mức 50%. Khi các bạn vẽ các đường thẳng xuống như thế này, các bạn sẽ thấy khoảng cách giữa tuổi thọ khỏe mạnh và tuổi thọ tương ứng với 3 đường cong.
Ví dụ, ở đường cong đầu tiên, khoảng cách này là 9 đến 10 năm, như thống kê của Cục dân số với tuổi thọ khỏe mạnh của người Việt Nam năm 2023 là 65 và tuổi thọ trung bình là 74. Điều đó có nghĩa là một người bình thường ở Việt Nam sẽ trải qua 9 năm cuối đời với những vấn đề về thể chất và tinh thần ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của họ.
Mục tiêu của chúng ta là hướng đến đường cong màu xanh lá, khi bạn có thể sống đến hơn 100 tuổi và chỉ dành một phần rất nhỏ của cuộc đời mình trong giai đoạn cuối suy giảm. Nếu điều kiện lý tưởng, đường cong màu xanh lá sẽ là một đường rơi thẳng đứng, khi bạn sống cả đời khỏe mạnh, rồi đi ngủ một đêm ở tuổi 100, và không thức dậy vào ngày hôm sau. Đây cũng là ước mơ của Linh. Và Linh đang thật sự nghiêm túc học hỏi, thực hành để đạt được giấc mơ này.
Kết Luận: Bạn bắt đầu càng sớm, bạn càng khỏe mạnh khi lớn tuổi hơn.
HỌC THÊM
Viết bởi
Có hơn 24 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, tiếp thị và vận hành. Những nội dung của Thái Vân Linh cung cấp các công cụ và cảm hứng nhằm giúp các bạn trẻ Việt Nam thăng tiến trong công việc và khám phá trọn vẹn tiềm năng của mình.