Bạn Có Đang Bắt Đầu Buổi Sáng Sai Cách? (+ 3 Cách Để Làm Đúng)

Vì sao bạn luôn bắt đầu buổi sáng một cách “chậm chạp”? 

Phần lớn mọi người đánh giá một ngày “tốt” hay “tệ” dựa trên kết quả cuối ngày: hoàn thành được bao nhiêu việc, xử lý được bao nhiêu vấn đề, có gặp chuyện gì bất ngờ không. 

Nhưng điều ít người để ý là: chất lượng của toàn bộ chuỗi hành động trong ngày được thiết lập từ một yếu tố rất ít được chú trọng là trạng thái tinh thần trước 9 giờ sáng.

Khi bạn bắt đầu ngày trong tình trạng vội vã hay mang theo cảm xúc tồn đọng từ hôm qua, và để người khác định hình lịch trình của mình từ giây phút đầu tiên – bạn đang tự đẩy mình vào trạng thái phản ứng. Trong khi đó ở trạng thái phản ứng, bạn không thể tư duy chiến lược. Bạn chỉ có thể xử lý, không thể định hướng.

Ngược lại, những người làm việc sâu, quyết đoán và sáng suốt không hẳn vì họ giỏi hơn – mà vì họ giữ được quyền làm chủ một ngày mới trước khi các yếu tố khách quan (như email, lịch họp, lời phàn nàn của khách hàng) kịp chen vào.

Tin tốt là chỉ cần thay đổi một vài cách tiếp cận trong khung giờ đầu tiên, bạn sẽ có một ngày hiệu quả hơn mong đợi. Dưới đây là ba thói quen tưởng chừng đơn giản, nhưng nếu thực hiện đều đặn trước 9 giờ sáng, chúng có thể trở thành “đòn bẩy tâm trí” giúp bạn có một ngày hiệu quả hơn mong đợi.

1. Hãy Đặt & Tắt Báo Thức Đúng Cách

Bạn có nhận ra mình trong tình huống này không: Tắt báo thức đến lần thứ…5 vào mỗi buổi sáng. Cuối cùng bạn giật mình thức dậy, nhận ra mình đã muộn 20 phút so với dự định. Từ giây phút đó, bạn bắt đầu "chạy đua với thời gian": vội vã rửa mặt, thay quần áo, bỏ qua bữa sáng, và lao ra đường trong trạng thái căng thẳng. Và cảm giác "đuổi theo" này sẽ bám theo bạn suốt cả ngày.
Khi bạn bắt đầu ngày trong chế độ "cứu hỏa", não bộ ngay lập tức chuyển sang chế độ sinh tồn. Cortisol và adrenaline tăng vọt, đưa bạn vào trạng thái "fight or flight" - chiến đấu hoặc bỏ chạy. Đây là cơ chế tiến hóa giúp tổ tiên chúng ta thoát khỏi những mối nguy hiểm, nhưng ở nhiều tình huống sẽ có hại trong cuộc sống hiện đại. Trạng thái này khiến bạn mất khả năng tư duy chiến lược. Thay vì nhìn thấy bức tranh tổng thể, bạn chỉ có thể tập trung vào những việc "chữa cháy" ngay trước mắt. Bạn có thể ra quyết định thiếu suy nghĩ hay cảm thấy bị choáng ngợp ngay cả với những việc đơn giản. Không chỉ vậy, trạng thái stress ban đầu này còn có khả năng tạo ra một hiệu ứng domino - bạn sẽ có thể tiếp tục đưa ra những quyết định “khá tệ” suốt cả ngày vì não bộ vẫn đang hoạt động ở chế độ "khẩn cấp".
Điều cần thay đổi không phải là dậy sớm hơn một hay hai tiếng, mà là cách bạn tư duy về buổi sáng. Đây không phải thời gian để “chạy đua”, mà là thời gian để “cài đặt lại” trạng thái. Để thực hiện điều này, bạn có thể áp dụng những cách sau:
(1) Đặt báo thức sớm hơn 15 phút: Đây không phải là thời gian để làm việc nhiều hơn, mà là thời gian để CHUẨN BỊ làm việc tốt hơn.
(2) Tạo "buffer time" - thời gian đệm: Luôn tính toán thêm 20% thời gian dự phòng. Nếu bạn nghĩ việc chuẩn bị sẽ mất 30 phút, hãy dành ra 36 phút. Khi mọi việc diễn ra suôn sẻ, bạn sẽ có thời gian để thong thả . Khi có sự cố, bạn sẽ không bị căng thẳng.
(3) Chuẩn bị mọi thứ từ tối hôm trước: Quần áo, túi xách, chìa khóa, thậm chí cả bữa sáng - hãy chuẩn bị từ trước khi đi ngủ. Nguyên tắc của những người thành công là "giảm thiểu số lượng quyết định nhỏ để tập trung vào những quyết định lớn".
3 cách chuẩn bị cho buổi sáng hiệu quả hơn

2. Tránh Thức Dậy Với … Cảm Xúc Ngày Hôm Qua

Bạn có bao giờ thấy mình thức dậy nhưng trạng thái tinh thần vẫn đang "mắc kẹt" ở những gì xảy ra hôm qua không? Cuộc họp tệ hại, xung đột với đồng nghiệp, sai lầm đã mắc, lo lắng về tương lai... Bạn về mặt thể chất đang ở ngày mới nhưng về mặt cảm xúc và tinh thần vẫn đang sống ở ngày hôm qua. Đây chính là "hành lý vô hình", hay những gánh nặng cảm xúc mà chúng ta mang theo từ ngày này qua ngày khác mà không ý thức được. Và rồi bạn mang tất cả những “hành lý cảm xúc” ấy vào ngày mới – như thể hôm nay chỉ là phần tiếp theo của một ngày không trọn vẹn.
Chúng ta thường mặc định rằng tâm trí sẽ tự động làm mới khi ngày mới bắt đầu. Nhưng sự thật là, cảm xúc không tuân theo lịch trình – nó chỉ rời đi khi được nhận diện, xử lý và đặt xuống đúng chỗ. Nếu bạn không chủ động khép lại ngày hôm qua, thì những điều chưa được giải tỏa sẽ âm thầm theo bạn sang hôm nay – dưới dạng một tâm trạng nặng nề, một phán đoán méo mó, hay một sự thiếu kiên nhẫn mà bạn cũng không lý giải được.
Việc “khởi động lại” tinh thần trên thực tế không cần quá phức tạp. Đôi khi, đó chỉ là một khoảnh khắc bạn dừng lại đủ lâu để thử:
(1) Dành 2-3 phút để "đóng" ngày hôm qua: Thừa nhận bài học đã học và buông bỏ những gì không thể thay đổi. Bạn có thể nhắc nhở bản thân: "Tôi đã học được [điều gì đó] từ ngày hôm qua. Bây giờ tôi buông bỏ nó để tập trung vào hôm nay" hoặc "Tôi buông bỏ ngày hôm qua và chào đón hôm nay với trái tim rộng mở".
(2) Tự nhắc bản thân:"Hôm nay là ngày đầu tiên, không phải một ngày nào đó". Câu này giúp bạn nhìn nhận ngày mới như một cơ hội hoàn toàn mới, không bị ảnh hưởng bởi quá khứ.
(3) Viết ra một điều bạn muốn làm khác đi hôm nay: Có thể là cách phản ứng với stress, cách giao tiếp với đồng nghiệp, hoặc cách ưu tiên công việc. Hành động viết ra giúp não bộ tạo ra các cam kết rõ ràng hơn cho bạn.
3 cách khởi động lại tinh thần sẵn sàng cho ngày mới

3. Chuyển Từ Chế Độ “Phản Ứng” Sang “Chủ Động”

Nếu điều đầu tiên bạn làm khi mở mắt là cầm điện thoại lên xem và bắt đầu nghĩ: "Hôm nay có cuộc họp gì nhỉ?", "Deadline nào cần hoàn thành?", "Sếp có gửi email gì không?", "Có ai nhắn tin gì không?" - thì bạn đang trao quyền kiểm soát ngày của mình cho người khác quyết định. Bạn trở thành "người phản ứng" thay vì "người tạo ra".
Tình huống này phổ biến đến mức chúng ta thường không nhận ra mình đang làm gì. Chúng ta tỉnh dậy và ngay lập tức cho phép thế giới bên ngoài xâm nhập vào không gian tinh thần của mình. Điện thoại trở thành thứ đầu tiên chúng ta chạm vào, email trở thành thứ đầu tiên chúng ta đọc, và lịch trình của người khác trở thành ưu tiên đầu tiên của chúng ta. Và thế là bạn khởi động một ngày bằng sự phản ứng: xử lý việc người khác giao, trả lời câu hỏi người khác hỏi, chạy theo deadline người khác đặt. Bạn trở thành “người phản hồi” thay vì “người dẫn dắt”.
Sự thay đổi tư duy cần thiết là từ "Hôm nay tôi cần phải làm gì?" thành "Hôm nay tôi muốn tạo ra điều gì?". Đây là sự khác biệt giữa việc sống phản ứng và sống chủ động. Sự thay đổi nhỏ trong cách đặt câu hỏi này tạo ra sự khác biệt lớn trong cách não bộ hoạt động. Khi bạn hỏi "tôi cần phải làm gì?", bạn đang kích hoạt vùng não liên quan đến áp lực và bắt buộc. Khi bạn hỏi "tôi muốn tạo ra điều gì?", bạn đang kích hoạt vùng não liên quan đến sáng tạo và động lực nội tại.
(1) Dành 10 phút đầu để "thiết kế" ngày của bạn: Đây không phải là lên kế hoạch chi tiết từng phút, mà là thiết lập ý định và hướng đi. Hãy tự hỏi bản thân: "Điều gì cần xảy ra để ngày hôm nay kết thúc một cách tuyệt vời?"
(2) Viết ra 1-3 điều bạn muốn hoàn thành để cảm thấy hài lòng: Đây không phải là “to-do list” - điều bạn cần làm, mà là "want-to-do list" - điều bạn muốn làm. Sự khác biệt này rất quan trọng - nó chuyển công việc từ "bắt buộc" thành "lựa chọn".
(3) Đặt ý định thay vì mục tiêu: Thay vì "Tôi phải hoàn thành báo cáo", hãy nói "Hôm nay tôi sẽ tạo ra một báo cáo chất lượng mà tôi cảm thấy hài lòng". Sự khác biệt về ngôn ngữ này ảnh hưởng trực tiếp đến động lực và chất lượng công việc trong ngày của bạn.
(4) Cuối cùng, hãy nhớ rằng: Bạn là CEO của cuộc đời mình, không phải nhân viên. CEO không chỉ thực hiện, mà còn quyết định gì sẽ được thực hiện và tại sao nó quan trọng.

Lời kết: Không Phải Là Số Giờ Làm Việc, Mà Là Chất Lượng Của Sự Hiện Diện

Trên thực tế, những thói quen này không hoạt động độc lập mà tạo thành một hệ thống có tác động qua lại. Khi bạn không bắt đầu ngày trong chế độ "cứu hỏa", bạn có đủ thời gian và không gian tinh thần để thực hiện việc "khởi động lại". Khi bạn đã "khởi động lại" thành công, bạn sẽ tự nhiên chuyển sang tư duy chủ động. 

Và như nhiều kỹ năng khác, hãy nhớ rằng, bạn không cần phải hoàn hảo ngay từ đầu. Bắt đầu với một thói quen, thực hiện trong một tuần, rồi từ từ thêm vào những thói quen khác. Sự thay đổi bền vững luôn bắt đầu từ những bước nhỏ, nhưng nhất quán. Mỗi ngày bạn thực hiện được một trong những thói quen này, bạn đang đầu tư vào phiên bản tốt hơn của chính mình.

Vì cuối cùng, chúng ta không được nhớ đến vì số giờ đã làm việc, mà vì chất lượng của sự hiện diện. Không phải vì tốc độ di chuyển, mà vì độ sâu của trải nghiệm. Không phải vì những gì chúng ta đã có, mà vì người chúng ta đã trở thành. 

Và tất cả điều đó bắt đầu từ cách bạn chào đón ngày mới!

Bạn muốn tận dụng sức mạnh của AI để chuyển dữ liệu báo cáo thành quyết định chiến lược trong thời gian ngắn nhất và tốn ít công sức nhất nhưng lại không biết bắt đầu từ đâu? Hãy tham gia ngay khóa học "AI for Decision Making" của Skills Bridge. Khóa học được thiết kế dành cho những Nhà quản lý, Nhân viên senior trong mọi lĩnh vực, Start-up hoặc chủ doanh nghiệp muốn tận dụng sức mạnh của AI vào các quyết định chiến lược.

Viết bởi

Có hơn 24 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, tiếp thị và vận hành. Những nội dung của Thái Vân Linh cung cấp các công cụ và cảm hứng nhằm giúp các bạn trẻ Việt Nam thăng tiến trong công việc và khám phá trọn vẹn tiềm năng của mình.