5 Vai Trò Của AI Mà Nhân Viên Hiệu Suất Cao Thường Sử Dụng (Không Chỉ Hỏi Và Trả Lời)
Mục lục
Bạn đang sử dụng AI như thế nào?
Chúng ta vẫn nói về việc AI giúp tăng năng suất, tiết kiệm thời gian, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn đang tiến lên. Nếu tất cả những gì bạn làm với AI chỉ là đặt câu hỏi và nhận câu trả lời, bạn không thực sự khác biệt so với hàng triệu người khác đang làm điều tương tự. Vậy khác biệt đang ở đâu? Chính là, những người thực sự làm chủ AI không chỉ dùng nó để tìm kiếm thông tin, mà còn để suy nghĩ sâu hơn, ra quyết định tốt hơn và tạo ra giá trị mà AI không thể thay thế.
Bởi vì trên thực tế, bạn không cần bị AI thay thế để mất đi giá trị của mình. Chỉ cần một đồng nghiệp làm việc hiệu quả hơn, quyết định nhanh hơn, sáng tạo hơn nhờ AI - và bỗng dưng, bạn không còn quan trọng nữa. 😂
Bạn muốn trở thành người khiến AI làm việc cho bạn, hay một người bị AI làm cho “vô hình”? Hãy cùng khám phá 5 vai trò mà AI có thể đảm nhiệm trong công việc và cách bạn có thể tận dụng nó để luôn là người dẫn đầu.
1. NHÀ NGHIÊN CỨU (RESEARCHER) – GIÚP THU THẬP DỮ LIỆU NHANH HƠN
2. NGƯỜI PHIÊN DỊCH (INTERPRETER) – BIẾN DỮ LIỆU THÀNH THÔNG TIN CÓ GIÁ TRỊ
Sau bước trên, bạn vừa có được những cơ sở dữ liệu “sạch”. Tuy nhiên, sở hữu dữ liệu không đồng nghĩa với việc có được thông tin hữu ích để ra quyết định. Nếu bạn không có cách diễn giải và phân tích phù hợp, tất cả dữ liệu bạn có sẽ chỉ là những con số vô nghĩa. Tin vui là với sự phát triển sâu của các công cụ AI như ChatGPT hiện nay, bạn cũng có thể tự động hoá nhiệm vụ này. Giờ đây, bạn có thể xem AI như “một người phiên dịch” dữ liệu để thực hiện các nhiệm vụ:
Khả năng phân tích và so sánh dữ liệu của AI giúp bạn không chỉ hiểu bức tranh tổng thể mà còn nhận diện mối liên hệ giữa các yếu tố khác nhau. Ví dụ, một chuyên viên tài chính có thể dùng AI để phân tích báo cáo tài chính, nhận diện xu hướng doanh thu và dự báo hiệu suất kinh doanh. Trong lĩnh vực bán hàng, AI có thể tổng hợp dữ liệu mua hàng trong quá khứ để xác định hành vi tiêu dùng, giúp đội ngũ bán hàng đưa ra các chiến lược tiếp cận phù hợp hơn.
👉 Nhiệm vụ của bạn: Dữ liệu chỉ có giá trị khi dẫn đến hành động cụ thể. AI có thể giúp bạn phát hiện xu hướng, nhưng bạn cần biết cách diễn giải thông tin đó để ứng dụng vào thực tế. Khi nhận được kết quả từ AI, hãy luôn đặt câu hỏi: "Thông tin này giúp ích gì cho công việc của tôi?"và "Làm thế nào để chuyển nó thành quyết định có tác động?"
3. ĐỐI TÁC TƯ DUY (THOUGHT PARTNER) – GIÚP BẠN SUY NGHĨ TỐT HƠN
Sáng tạo và tư duy chiến lược từ lâu được xem là thế mạnh riêng của con người. Tuy nhiên, với khối lượng thông tin ngày càng lớn và nhịp độ làm việc nhanh, việc tìm kiếm ý tưởng mới có thể trở thành thách thức. Trong bối cảnh đó, AI đang dần trở thành một đối tác tư duy thông minh cho bạn trong quá trình sáng tạo, thiết lập các ý tưởng mới.
Bạn có nhớ rằng một trong những điểm nổi bật của công cụ AI mới ra mắt DeepSeek R1 là Chuỗi Tư Duy (Chain of Thought), yếu tố giúp AI suy nghĩ có tổ chức - khả năng thể hiện từng lớp suy nghĩ trước khi đưa ra câu trả lời. Trong lúc đó, với các mô hình tập trung vào suy luận nâng cao như o1, o3-mini hay o3-mini-high của ChatGPT, bạn cũng có thể thấy từng bước suy luận trước khi câu trả lời xuất hiện.
Bạn vẫn đang nghĩ đúng. AI không thay thế tư duy sáng tạo. Nhưng nó sẽ giúp bạn tăng tốc quá trình động não, tránh mắc kẹt trong lối tư duy cũ và khám phá những góc nhìn mới. Vậy nên hãy:
👉 Nhiệm vụ của bạn: AI có thể cung cấp gợi ý sáng tạo, nhưng quyết định cuối cùng vẫn thuộc về con người. Hãy sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ tư duy, nhưng đừng để nó "nghĩ thay bạn". Luôn kiểm tra lại các đề xuất của AI và đặt câu hỏi phản biện để đảm bảo ý tưởng đưa ra có giá trị thực sự.
4. TRÌNH MÔ PHỎNG (SIMULATOR) – THỬ NGHIỆM CÁC KỊCH BẢN KHÁC NHAU
Bạn có bao giờ băn khoăn rằng nếu mình chọn phương án A thay vì B, kết quả sẽ ra sao? Trong công việc, nhiều quyết định quan trọng có thể ảnh hưởng đến tiến độ, ngân sách hoặc hiệu suất công việc. Lúc này, AI có thể hoạt động như một trình mô phỏng, giúp bạn thử nghiệm nhiều kịch bản khác nhau, từ đó đánh giá rủi ro và đưa ra phương án tối ưu trước khi triển khai thực tế. Giống như khi bạn làm marketing, AI có thể dự đoán hiệu quả của một chiến dịch quảng cáo trước khi triển khai, giúp bạn tối ưu ngân sách và tránh lãng phí. Hãy chú ý 3 điều này:
👉 Nhiệm vụ của bạn: Dù AI có thể dự đoán xu hướng, nhưng không có mô hình nào chính xác 100%. Vì vậy, khi sử dụng AI để mô phỏng, hãy luôn chuẩn bị các phương án dự phòng để có thể thích ứng với tình huống thực tế.
5. NGƯỜI TRUYỀN TẢI (COMMUNICATOR) – TRUYỀN TẢI CHIẾN LƯỢC HIỆU QUẢ HƠN
Sau 4 bước trên, bạn đã có 1 kế hoạch hoàn chỉnh để đề xuất với cấp trên hoặc khách hàng. Tuy nhiên, một bản kế hoạch tốt cũng sẽ không đảm bảo sẽ được phê duyệt nếu không được trình bày rõ ràng và thuyết phục. Tin vui là AI có thể giúp bạn tối ưu hóa quá trình này bằng cách (1) tóm tắt dữ liệu, (2) tạo báo cáo chuyên nghiệp và (3) hỗ trợ trình bày thông tin một cách trực quan, giúp người nghe dễ dàng tiếp nhận thông điệp hơn. Để đạt được điều này, bạn có thể:
👉 Nhiệm vụ của bạn: AI có thể hỗ trợ trong việc trình bày thông tin, nhưng khả năng thuyết phục vẫn phụ thuộc vào con người. Hãy kết hợp AI với kỹ năng giao tiếp và kể chuyện, để đảm bảo thông điệp của bạn không chỉ chính xác mà còn truyền cảm hứng và có sức ảnh hưởng.
Bạn có thể xem tổng quan lại thông tin về các vai trò tại bảng này:

5 vai trò mà AI có thể trợ giúp bạn
Lời kết: AI - Phần Mở Rộng Của Cách Bạn Suy Nghĩ
HỌC THÊM
5 Vai Trò Của AI Mà Nhân Viên Hiệu Suất Cao Thường Sử Dụng (Không Chỉ Hỏi Và Trả Lời)
Mục lục
3. Đối tác tư duy (Thought partner) – Giúp bạn suy nghĩ tốt hơn
Bạn đang sử dụng AI như thế nào?
Chúng ta vẫn nói về việc AI giúp tăng năng suất, tiết kiệm thời gian, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn đang tiến lên. Nếu tất cả những gì bạn làm với AI chỉ là đặt câu hỏi và nhận câu trả lời, bạn không thực sự khác biệt so với hàng triệu người khác đang làm điều tương tự. Vậy khác biệt đang ở đâu? Chính là, những người thực sự làm chủ AI không chỉ dùng nó để tìm kiếm thông tin, mà còn để suy nghĩ sâu hơn, ra quyết định tốt hơn và tạo ra giá trị mà AI không thể thay thế.
Bởi vì trên thực tế, bạn không cần bị AI thay thế để mất đi giá trị của mình. Chỉ cần một đồng nghiệp làm việc hiệu quả hơn, quyết định nhanh hơn, sáng tạo hơn nhờ AI - và bỗng dưng, bạn không còn quan trọng nữa. 😂
Bạn muốn trở thành người khiến AI làm việc cho bạn, hay một người bị AI làm cho “vô hình”? Hãy cùng khám phá 5 vai trò mà AI có thể đảm nhiệm trong công việc và cách bạn có thể tận dụng nó để luôn là người dẫn đầu.
1. NHÀ NGHIÊN CỨU (RESEARCHER) – GIÚP THU THẬP DỮ LIỆU NHANH HƠN
2. NGƯỜI PHIÊN DỊCH (INTERPRETER) – BIẾN DỮ LIỆU THÀNH THÔNG TIN CÓ GIÁ TRỊ
Sau bước trên, bạn vừa có được những cơ sở dữ liệu “sạch”. Tuy nhiên, sở hữu dữ liệu không đồng nghĩa với việc có được thông tin hữu ích để ra quyết định. Nếu bạn không có cách diễn giải và phân tích phù hợp, tất cả dữ liệu bạn có sẽ chỉ là những con số vô nghĩa. Tin vui là với sự phát triển sâu của các công cụ AI như ChatGPT hiện nay, bạn cũng có thể tự động hoá nhiệm vụ này. Giờ đây, bạn có thể xem AI như “một người phiên dịch” dữ liệu để thực hiện các nhiệm vụ:
Khả năng phân tích và so sánh dữ liệu của AI giúp bạn không chỉ hiểu bức tranh tổng thể mà còn nhận diện mối liên hệ giữa các yếu tố khác nhau. Ví dụ, một chuyên viên tài chính có thể dùng AI để phân tích báo cáo tài chính, nhận diện xu hướng doanh thu và dự báo hiệu suất kinh doanh. Trong lĩnh vực bán hàng, AI có thể tổng hợp dữ liệu mua hàng trong quá khứ để xác định hành vi tiêu dùng, giúp đội ngũ bán hàng đưa ra các chiến lược tiếp cận phù hợp hơn.
👉 Nhiệm vụ của bạn: Dữ liệu chỉ có giá trị khi dẫn đến hành động cụ thể. AI có thể giúp bạn phát hiện xu hướng, nhưng bạn cần biết cách diễn giải thông tin đó để ứng dụng vào thực tế. Khi nhận được kết quả từ AI, hãy luôn đặt câu hỏi: "Thông tin này giúp ích gì cho công việc của tôi?"và "Làm thế nào để chuyển nó thành quyết định có tác động?"
3. ĐỐI TÁC TƯ DUY (THOUGHT PARTNER) – GIÚP BẠN SUY NGHĨ TỐT HƠN
Sáng tạo và tư duy chiến lược từ lâu được xem là thế mạnh riêng của con người. Tuy nhiên, với khối lượng thông tin ngày càng lớn và nhịp độ làm việc nhanh, việc tìm kiếm ý tưởng mới có thể trở thành thách thức. Trong bối cảnh đó, AI đang dần trở thành một đối tác tư duy thông minh cho bạn trong quá trình sáng tạo, thiết lập các ý tưởng mới.
Bạn có nhớ rằng một trong những điểm nổi bật của công cụ AI mới ra mắt DeepSeek R1 là Chuỗi Tư Duy (Chain of Thought), yếu tố giúp AI suy nghĩ có tổ chức - khả năng thể hiện từng lớp suy nghĩ trước khi đưa ra câu trả lời. Trong lúc đó, với các mô hình tập trung vào suy luận nâng cao như o1, o3-mini hay o3-mini-high của ChatGPT, bạn cũng có thể thấy từng bước suy luận trước khi câu trả lời xuất hiện.
Bạn vẫn đang nghĩ đúng. AI không thay thế tư duy sáng tạo. Nhưng nó sẽ giúp bạn tăng tốc quá trình động não, tránh mắc kẹt trong lối tư duy cũ và khám phá những góc nhìn mới. Vậy nên hãy:
👉 Nhiệm vụ của bạn: AI có thể cung cấp gợi ý sáng tạo, nhưng quyết định cuối cùng vẫn thuộc về con người. Hãy sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ tư duy, nhưng đừng để nó "nghĩ thay bạn". Luôn kiểm tra lại các đề xuất của AI và đặt câu hỏi phản biện để đảm bảo ý tưởng đưa ra có giá trị thực sự.
4. TRÌNH MÔ PHỎNG (SIMULATOR) – THỬ NGHIỆM CÁC KỊCH BẢN KHÁC NHAU
Bạn có bao giờ băn khoăn rằng nếu mình chọn phương án A thay vì B, kết quả sẽ ra sao? Trong công việc, nhiều quyết định quan trọng có thể ảnh hưởng đến tiến độ, ngân sách hoặc hiệu suất công việc. Lúc này, AI có thể hoạt động như một trình mô phỏng, giúp bạn thử nghiệm nhiều kịch bản khác nhau, từ đó đánh giá rủi ro và đưa ra phương án tối ưu trước khi triển khai thực tế. Giống như khi bạn làm marketing, AI có thể dự đoán hiệu quả của một chiến dịch quảng cáo trước khi triển khai, giúp bạn tối ưu ngân sách và tránh lãng phí. Hãy chú ý 3 điều này:
👉 Nhiệm vụ của bạn: Dù AI có thể dự đoán xu hướng, nhưng không có mô hình nào chính xác 100%. Vì vậy, khi sử dụng AI để mô phỏng, hãy luôn chuẩn bị các phương án dự phòng để có thể thích ứng với tình huống thực tế.
5. NGƯỜI TRUYỀN TẢI (COMMUNICATOR) – TRUYỀN TẢI CHIẾN LƯỢC HIỆU QUẢ HƠN
Sau 4 bước trên, bạn đã có 1 kế hoạch hoàn chỉnh để đề xuất với cấp trên hoặc khách hàng. Tuy nhiên, một bản kế hoạch tốt cũng sẽ không đảm bảo sẽ được phê duyệt nếu không được trình bày rõ ràng và thuyết phục. Tin vui là AI có thể giúp bạn tối ưu hóa quá trình này bằng cách (1) tóm tắt dữ liệu, (2) tạo báo cáo chuyên nghiệp và (3) hỗ trợ trình bày thông tin một cách trực quan, giúp người nghe dễ dàng tiếp nhận thông điệp hơn. Để đạt được điều này, bạn có thể:
👉 Nhiệm vụ của bạn: AI có thể hỗ trợ trong việc trình bày thông tin, nhưng khả năng thuyết phục vẫn phụ thuộc vào con người. Hãy kết hợp AI với kỹ năng giao tiếp và kể chuyện, để đảm bảo thông điệp của bạn không chỉ chính xác mà còn truyền cảm hứng và có sức ảnh hưởng.
Bạn có thể xem tổng quan lại thông tin về các vai trò tại bảng này:

5 vai trò mà AI có thể trợ giúp bạn
Lời kết: AI - Phần Mở Rộng Của Cách Bạn Suy Nghĩ
HỌC THÊM
Viết bởi
Có hơn 24 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, tiếp thị và vận hành. Những nội dung của Thái Vân Linh cung cấp các công cụ và cảm hứng nhằm giúp các bạn trẻ Việt Nam thăng tiến trong công việc và khám phá trọn vẹn tiềm năng của mình.
Viết bởi
Có hơn 24 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, tiếp thị và vận hành. Những nội dung của Thái Vân Linh cung cấp các công cụ và cảm hứng nhằm giúp các bạn trẻ Việt Nam thăng tiến trong công việc và khám phá trọn vẹn tiềm năng của mình.